Bölge Planı; ulusal düzeyde üretilen politika, plan ve stratejiler ile bölgesel ve yerel düzeyde yürütülecek faaliyetler arasındaki ilişkiyi belirlemek; kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyonu güçlendirmek; kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek; bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak; kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak; yerel potansiyeli harekete geçirmek ve bölgesel program ve projelere temel oluşturmak üzere hazırlanan, bölgesel düzeyde sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini ve yerleşmelerin gelişme potansiyelini belirleyen plandır.

Kalkınma Bakanlığı'nın 15.11.2012 tarih ve 4914 sayılı yazısıyla, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi çerçevesinde, “Kayseri, Sivas ve Yozgat” illerini kapsayan TR72 Bölgesi için 2014-2023 dönemi Bölge Planını hazırlama yetkisi Orta Anadolu Kalkınma Ajansı’na verilmiştir. Bu doğrultuda, Orta Anadolu Kalkınma Ajansı TR72 Bölgesi’nin kalkınmasına yön verecek politikaları belirlemek üzere, 2014-2023 dönemi Bölge Planını ilgili tüm tarafların katkısı ile Bölge’nin 10 yıllık geleceğini belirlemek üzere hazırlamıştır.

TR72 Bölgesi 2014-2023 Bölge Planı, 20.11.2014 tarihinde Bölgesel Gelişme Komitesi toplantısında görüşülüp, kurumların görüşleri doğrultusunda nihai hale getirilmiş ve 641 sayılı Kalkınma Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 23/A Maddesi gereğince Sn. Başbakanımız başkanlığında oluşturulan Bölgesel Gelişme Yüksek Kurulunun 30.12.2014 tarih ve 2014/1 sayılı Kararı ile onaylanmıştır.

Bölge Planında belirlendiği üzere, 2014-2023 döneminde TR72 Bölgesinin (Kayseri, Sivas ve Yozgat) katılımcılık ilkesi çerçevesinde belirlenmiş vizyonu;

“Ulusal ve uluslararası düzeyde rekabet edebilir, beşeri ve sosyal sermayesi gelişmiş, potansiyellerini değere dönüştürmüş, kent ve sosyal altyapısını geliştirerek yaşam kalitesini arttırmış, ulaşılabilir Orta Anadolu”dur.

Bu vizyonun gerçekleştirilmesi doğrultusunda, katılımcılık ve yönetişim, sürdürülebilirlik, şeffaflık, ulusal ve uluslararası politikalara uyum ve tamamlayıcılık ilkeleri dikkate alınmıştır.

Belirlenen vizyon temel olarak; rekabetçilik, yüksek yaşam kalitesi, ulaşılabilirlik, gelişmiş beşeri ve sosyal sermaye olmak üzere 4 temel unsurdan oluşmaktadır.

Rekabet Edebilir Bir Bölge: Bölge kaynaklarının, etkin, verimli, sürdürülebilir ve çevreye duyarlı bir şekilde değerlendirilmesi, girişimciliğin, Ar-Ge ve yenilikçiliğin ön plana çıkarılması ve bir yandan yatırım ortamı ve geleneksel sektörleri geliştirirken, diğer yandan sektörel çeşitlilik ve katma değerli üretime geçişin sağlanması yoluyla ulusal ve uluslararası düzeyde bölgesel rekabet edebilirliğin geliştirilmesi hedeflenmektedir.

Gelişmiş Beşeri ve Sosyal Sermaye: Günümüzde kalkınma politikaları insan odaklı kalkınma yaklaşımını dikkate almaktadır. Yerinden kalkınma ancak, kurumsal kapasitesi ve insan kaynakları güçlü, etkin bir yönetişime sahip, bölgeler arasında ve Bölge içindeki kurum ve kuruluşlar arasında güçlü bir iletişim ve işbirliğini sağlamış ve katılımcı kültürel ortamı gelişmiş bir toplumla başarılabilmektedir. Bu nedenle, Bölge kaynaklarının etkin değerlendirilmesinde cinsiyet ve fırsat eşitliğini dikkate alan bir yaklaşımla bu hususların geliştirilmesi önceliklidir.

Yüksek Yaşam Kalitesi: Bölgeler arasında gelişmişlik farklarının azaltılması kadar, Bölge içi gelişmişlik farklarının azaltılması da Bölge için önemlidir. Bölge içinde dengeli gelişimin sağlanması, Bölge içinde önemli merkezlerin hem diğer yerleşimlere hem de çevre illere hizmet sağlayacak şekilde tasarlanması önem taşımaktadır. Bu doğrultuda ihtiyaç duyulan temel hizmetlere erişimin iyileştirilmesi (sağlık, kaliteli eğitim vb.) yanında sosyo-kültürel altyapı ile sosyo-kültürel etkinliklerin de Bölgede geliştirilmesi ve planlı kentleşme uygulamalarıyla sahip olunan zengin kültürel ve mimari dokunun korunarak yaşanabilir mekânlar oluşturulması ve toplumun refah seviyesinin yükseltilerek Bölgenin tercih edilebilirliğinin artırılması hedeflenmektedir.

Ulaşılabilirlik: Bölgenin içindeki ve dışındaki önemli merkez ve alanlara entegrasyonu iyileştirilerek erişimi artırılacaktır. Aynı zamanda Bölgenin bilgi toplumu haline dönüşmesi sağlanacak, Bölgede sağlanan hizmetlerin toplumun tüm kesimlerine kolay, hızlı, güvenli ve erişilebilir olması amacıyla bilgi altyapısı geliştirilecektir.

Planda 10. Kalkınma Planı ile diğer plan ve strateji belgeleri dikkate alınarak; Kayseri’nin BGUS mekânsal amaçlarında belirlenen Büyüme Odakları arasında, Sivas’ın BGUS mekânsal amaçlarında belirlenen Bölgesel Çekim Merkezleri arasında ve Yozgat’ın ise BGUS mekânsal amaçlarında belirlenen Yapısal Dönüşüm İlleri arasında olduğu değerlendirilerek uygun politikalar oluşturulmuştur.

Bölgenin belirlenen vizyonu kapsamında Bölge Planı, sürdürülebilir kalkınma ve insan odaklı kalkınma yaklaşımları dikkate alınarak “Rekabet Edebilirlik”, “Sosyal Kalkınma”, “Sürdürülebilir Çevre ve Enerji” ve “Kentsel ve Kırsal Altyapı” olmak üzere 4 eksen üzerine oluşturulmuştur. Eksenlere ulaşmayı hedefleyen öncelik alanları ve bu öncelik alanlarının başarılması doğrultusunda ise tedbirler tanımlanmıştır.

Bölge Planı Eksen ve Öncelikler

TR72 Bölgesi söz konusu planda tanımlandığı üzere 5 alt bölgeye ayrılmıştır. Bu kapsamda, TR72 Bölgesi 2014-2023 Bölge Planı’nda belirlenen eksen, öncelik ve tedbirler mekânsal olarak farklılaştırılmıştır.

Kalkınma ajanslarının çalışmalarını yönlendiren temel stratejik çerçeve olan bölge planları yerel yönetimlerin stratejik planları ve imara ilişkin planlar açısından da referans belgelerdir. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 41. Maddesi ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 31. maddesinde belediyeler ve il özel idarelerinin stratejik planlarını varsa, bölge planına uygun olarak hazırlamalarına yönelik hükümler bulunmaktadır. 3194 sayılı İmar Kanununun 5. ve 8. maddeleri gereğince Çevre Düzeni, Nazım ve Uygulama İmar Planlarının bölge plan kararlarına uygun olarak hazırlanması gerekmektedir.

Bölgesel gelişimin sağlanması amacıyla Orta Anadolu Kalkınma Ajansı koordinasyonunda hazırlanan planın bölgemiz ve ülkemiz için hayırlı olmasını temenni eder, saygılar sunarım.

Ahmet Emin KİLCİ

Genel Sekreter V.

Orta Anadolu Kalkınma Ajansı